بهرهوری
دو بسته همشکل و هماندازه، اغلب وزنهای متفاوتی دارند و علت آن تفاوت در چگالی محصول درون آنهاست. این موضوع، نه تنها برای مصرفکننده حائز اهمیت است، بلکه در بسیاری از موارد، اطلاع از چگالی محصول، یک الزام قانونی است. همچنین این آگاهی به ما کمک میکند تا فرایند بستهبندی را بهینهتر و کارآمدتر مدیریت کنیم و استاندارد کیفیت یکسانی را حفظ نماییم.
در این مقاله به بررسی مفهوم چگالی و روشهای صحیح محاسبه آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
چگونگی محاسبه صحیح تراکم محصول
پیش از پرداختن به نحوه محاسبه، درک مفهوم چگالی ضروری است. چگالی، معیاری برای سنجش میزان جرم متمرکز در یک حجم مشخص است و با واحد کیلوگرم بر متر مکعب (kg/m³) یا گرم بر سانتیمتر مکعب (g/cm³) اندازهگیری میشود. چگالی، یک ویژگی منحصربهفرد برای هر ماده است.
به زبان ساده، چگالی نشان میدهد که چه مقدار ماده (جرم) در یک فضا (حجم) مشخص جای میگیرد. در صنعت بستهبندی، چگالی از تقسیم وزن کل محصول بر حجم آن به دست میآید.
روش محاسبه تراکم محصول
برای محاسبه دقیق چگالی، از ابزاری به نام چگالیسنج یا پیکنومتر استفاده میشود. این ابزار، بسته به نوع محصول میتواند از جنس شیشه (برای مایعات) یا فلز (برای مواد خمیری) ساخته شود. همچنین، چگالیسنجهای دیجیتالی نیز وجود دارند که فرایند تحلیل را تسهیل میکنند.
روش محاسبه به این صورت است: ابتدا، نمونه محصول را در چگالیسنج مناسب قرار میدهیم و وزن آن را اندازهگیری میکنیم. در حین توزین، از فرمول چگالی برای تعیین مقدار جرم استفاده میکنیم. به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید وزن یک محصول ۵۸۷ گرم و وزن ظرفی که محصول در آن قرار دارد، ۱۰۰ گرم است. در محاسبه، باید وزن ظرف خالی را از وزن کل کم کنیم تا وزن خالص محصول به دست آید (در این مثال، ۴۸۷ گرم). سپس با استفاده از فرمول چگالی، وزن خالص (۴۸۷ گرم) را بر حجم محصول (در این مثال، ۱۰۰۰ سانتیمتر مکعب) تقسیم میکنیم. بنابراین نتیجه چگالی برابر با ۰.۴۸۷ g/cm³ خواهد بود:
چگالی = جرم / حجم = ۴۸۷ گرم / ۱۰۰۰ سانتیمتر مکعب = ۰.۴۸۷ g/cm³
نکات مهم در وزنکردن محصول
برای انجام محاسبات دقیق، رعایت نکات زیر ضروری است:
- محصول را بدون اعمال فشار یا فشردهسازی، داخل ظرف بریزید.
- با استفاده از یک خطکش، مقدار اضافی محصول را از بالای ظرف بردارید.
- محصول را به تدریج تخلیه کنید تا چگالی آن تغییر نکند.
- پس از پر شدن ظرف، آن را روی ترازو قرار دهید. نتیجه حاصل، وزن ناخالص محصول خواهد بود.
اهمیت محاسبه تراکم محصول در افزایش بهرهوری
دانستن چگالی محصول، امکان انجام تنظیمات دقیقتری را در دستگاههای بستهبندی فراهم میکند و به این ترتیب، فرایند بستهبندی، کارآمدتر خواهد شد. به عنوان مثال، میتوان ابعاد پرکننده مارپیچ را بر اساس چگالی محصول تنظیم کرد.
همچنین، باید به این نکته توجه داشت که عواملی مانند رطوبت و اندازه ذرات، بر چگالی محصول تأثیر میگذارند. تراکم محصولاتی مانند تنقلات و برخی از پودرها، باید بر روی برچسب بستهبندی درج شود (این مورد در برخی از کشورها الزامی قانونی است).
آگاهی از ویژگیها و خصوصیات محصول و بستهبندی، به بهبود فرایندها، پیشبینی مشکلات و کاهش توقفهای ناخواسته در تولید کمک میکند. این امر، تأثیر مثبتی بر کل زنجیره لجستیک، کیفیت محصول و درک مشتری خواهد داشت.