در هر خط از فرایند بسته‌بندی، بهینه‌سازی فضا در کارخانه‌های تولیدی برای افزایش بهره‌وری امری ضروری است.

در این مقاله، راهکارهایی ارائه می‌دهیم که به شما کمک می‌کنند فضای کارخانه تولیدی خود را بهینه کرده، بهره‌وری را به حداکثر برسانید و اطمینان حاصل کنید که تجهیزات مناسب و ایده‌آلی را برای شرکت خود تهیه می‌کنید.

با ما همراه باشید تا بهترین روش‌ها برای استفاده بهینه از فضاهای موجود را بررسی کنیم.

اهمیت بهینه‌سازی فضای خط بسته‌بندی

هدف از بهینه‌سازی فضا، استفاده بهینه از هر فوت مربع در صنعت و بهبود جریان‌های تولید است. این جریان‌ها باید به گونه‌ای هماهنگ باشند که همه فرایندها به سرعت انجام شوند.

صرف‌نظر از نوع صنعت، فرایندهایی وجود دارند که به هم وابسته‌اند و تفکیک‌ناپذیرند. به عبارت دیگر، انجام یک فرایند مستلزم انجام فرآیند دیگر است. این وابستگی‌ها، مطالعه چیدمان خط تولید را ضروری می‌سازند.

مطالعه چیدمان، که به عنوان آرایش فیزیکی نیز شناخته می‌شود، یک نمایش گرافیکی از فضای صنعتی است و برای بهینه‌سازی حرکات در داخل کارخانه و بهبود فرآیندهای لجستیکی داخلی استفاده می‌شود.

این فرایندها برای بهره‌وری، دستیابی به اهداف و تحویل به موقع محصولات حیاتی هستند.

انواع فضای خط تولید و جریان فرایند

برای تعیین نوع آرایش فیزیکی مناسب، مهم است که مدل تولید شرکت را در نظر بگیرید. به طور کلی، چهار نوع فضا وجود دارد:

  • فضا بر اساس محصول یا خطی:
    در این پیکربندی، ماشین‌آلات و ایستگاه‌های کاری به ترتیب و بر اساس نحوه پردازش محصولات سازماندهی می‌شوند. هر خط تولید به یک محصول خاص یا خانواده‌ای از محصولات مشابه اختصاص دارد.
    به این معنی که تمامی مراحل لازم برای ساخت یک محصول، از ابتدا تا انتها، بدون وقفه و انحراف به سایر خطوط تولید، در یک  خط پیوسته انجام می‌شود.
  • فضا بر اساس فرایند یا عملکرد:
    در این نوع فضا، ماشین‌آلات و ایستگاه‌های کاری بر اساس عملکرد یا فرایند انجام شده، گروه‌بندی می‌شوند. به این معنی که تمام ماشین‌آلات مربوط به یک مرحله خاص از فرآیند تولید، بدون توجه به نوع محصول، در کنار هم قرار می‌گیرند.
    این نوع گروه‌بندی به ویژه برای شرکت‌هایی مناسب است که انواع محصولات مشابه را تولید می‌کنند، اما مراحل ساخت متفاوتی را طی می‌کنند.
  • فضای سلولی:
    در این رویکرد، ماشین‌آلات و ایستگاه‌های کاری به سلول‌های مستقل و متصل به هم گروه‌بندی می‌شوند. هر سلول مسئول انجام مجموعه‌ای کامل از عملیات برای تولید یک محصول یا خانواده‌ای خاص از محصولات است.
    فضای سلولی به ویژه برای محیط‌های تولیدی با تقاضای متغیر مناسب است، جایی که نیاز است دسته‌های کوچک‌تری از محصولات به صورت انعطاف‌پذیر و کارآمد تولید شوند.
  • فضای ثابت یا موقعیتی:
    در این نوع فضا، مواد، ابزار و تجهیزات ثابت می‌مانند، در حالی که محصول در حال تولید از یک ایستگاه به ایستگاه دیگر منتقل می‌شود.
    این نوع فضا معمولاً در صنایعی که محصولات بزرگ تولید می‌کنند، مانند کشتی‌ها، هواپیماها و سازه‌های پیش‌ساخته استفاده می‌شود.

مزایای بهینه‌سازی فضای خط بسته‌بندی

بهینه‌سازی فضای خط بسته‌بندی در یک صنعت می‌تواند مزایای قابل توجهی به همراه داشته باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

  • بهره‌وری بیشتر:
    یک فضای بهینه می‌تواند به کاهش زمان حرکت محصول، کاهش زمان انتظار بین مراحل فرایند و بهینه‌سازی گردش کار کلی کمک کند.
    این امر منجر به تولید سریع‌تر و کارآمدتر می‌شود و به صنعت امکان می‌دهد محصولات بیشتری را در زمان کمتری پردازش کند.
  • کاهش توقف‌های برنامه‌ریزی نشده:
    یک فضایی که به خوبی طراحی و بهینه شده است، می‌تواند به حداقل رساندن یا حتی حذف گلوگاه‌ها در خط تولید کمک کند و در  نتیجه وقفه‌های برنامه‌ریزی نشده را کاهش دهد.
    این امر را می‌توان از طریق استراتژی‌های مختلف، مانند موقعیت‌یابی استراتژیک ماشین‌آلات و تجهیزات، طراحی کارآمد جریان  مواد و اجرای سیستم‌های نوار نقاله خودکار به دست آورد.
  • اتلاف کمتر منابع:
    مزیت دیگر، کاهش اتلاف منابع مانند مواد اولیه و ساعات کاری، به حداقل رساندن استفاده بی‌رویه از انرژی و آب و بهینه‌سازی  جریان تولید برای جلوگیری از ذخایر غیرضروری است.
    این امر به شرکت کمک می‌کند تا منابع مالی را ذخیره کند و شیوه‌های پایدارتری را مطابق با نگرانی‌های فعلی زیست‌محیطی اتخاذ کند.
  • شرایط کاری بهتر برای کارکنان:
    یک فضای کارآمد می‌تواند به ایجاد یک محیط کاری امن‌تر، سازمان‌یافته‌تر و ارگونومیک‌تر کمک کند.
    این امر ممکن است شامل کاهش نیاز به جابجایی بیش از  حد مواد، به حداقل رساندن موانع در فرآیند تولید، اجرای ایستگاه‌های کاری با طراحی ارگونومیک و کاهش خطر حوادث شغلی باشد.
    با بهبود شرایط کاری کارکنان، شرکت نه تنها ایمنی و رفاه را ارتقا می‌دهد، بلکه رضایت و بهره‌وری تیم را نیز افزایش می‌دهد.
  • اتوماسیون فرایندها در نقاطی که بیشتر مورد نیاز است:
    با تجزیه و تحلیل و بهینه‌سازی فضای خط بسته‌بندی، می‌توان نقاط مهمی را که بیشترین بهره را از اتوماسیون می‌برند، شناسایی کرد. این امر به شرکت اجازه می‌دهد تا منابع را به طور موثرتری تخصیص دهد و در اتوماسیون سرمایه‌گذاری کند، جایی که بیشترین بازده سرمایه را به همراه  دارد.
    به این ترتیب شرکت می‌تواند از هزینه‌های غیرضروری جلوگیری کند و تلاش خود را به سمت حوزه‌هایی هدایت کند که واقعاً نیاز به بهبود، افزایش بازده عملیاتی و کاهش هزینه‌ها دارند.

4 اقدام برای بهینه‌سازی طرح‌بندی خط بسته‌بندی

پس از تعیین بهترین فضا برای خط تولید خود، اقداماتی برای بهره‌وری و استفاده بهینه از فضا و حرکت بین ایستگاه‌ها و مراحل وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

  • گروه‌بندی فعالیت‌های مشابه و فرایندهای مکمل:
    بهترین راه برای سازماندهی و ساده‌سازی فرآیندها، گروه‌بندی فعالیت‌هایی است که به یکدیگر مرتبط هستند. به عنوان مثال،  پالت‌سازی باید نزدیک به گروه‌بندی باشد تا از اتلاف زمان و مکان بین یک فعالیت و فعالیت دیگر جلوگیری شود.
  • عمودی‌سازی:
    عمودی‌سازی یک راه عالی برای استفاده از فضاهای بلااستفاده است، زیرا کارخانه‌ها معمولاً دارای فضاهای بلند هستند. در  فرایندهایی مانند بسته‌بندی نیز می‌تواند یک ضرورت باشد.
    در حال حاضر پرمصرف‌ترین دستگاه‌های بسته‌بندی موجود در بازار، مدل‌های عمودی هستند که به دلیل انعطاف‌پذیری، چابکی  تولید، اقتصادی بودن و مدولار بودن، بسیار مورد توجه هستند.
    به عنوان مثال، برای بسته‌بندی دانه‌ها و پودرها، دستگاه بسته‌بندی عمودی بدون شک بهترین گزینه است که با بهره‌گیری از نیروی جاذبه، محصول را از طریق پرکننده‌ها به داخل بسته‌بندی هدایت می‌کند.
  • نگهداری تجهیزات و اقلام پشتیبانی در نزدیکی:
    هدف از یک خط بهینه‌شده، جلوگیری از توقف است. هر بار که شخصی برای تحویل گرفتن کالای مورد نیاز برای کار خود نیاز به حرکت به مکانی دیگر دارد، تمام خط تولید به خطر می‌افتد.
  • در نظر گرفتن محدودیت‌ها:
    همچنین ممکن است محدودیت‌هایی در مورد موقعیت تجهیزات وجود داشته باشد که باید در نظر گرفته شوند تا به عملکرد خود تجهیزات آسیبی وارد نشود. به عنوان مثال، تجهیزاتی وجود دارند که نمی‌توانند به منابع گرما نزدیک شوند. برخی دیگر ممکن است محدودیت‌هایی در مورد محیط‌های مرطوب یا آلوده داشته باشند.
    بنابراین، علاوه بر در نظر گرفتن یکپارچگی بین فرایندها، آگاهی از این محدودیت‌ها نیز ضروری است تا به فرآیند آسیبی وارد  نشود و فرسودگی یا تعمیرات غیرضروری ایجاد نکند و یا بدتر از آن، جریانی ایجاد کند که مشکلاتی را به وجود آورد.

اهمیت فضای خط تولید برای OEE (اثربخشی کلی تجهیزات)

OEE (Overall Equipment Effectiveness) شاخصی است  که بیشتر توسط صنعت برای اندازه‌گیری عملکرد تجهیزات استفاده می‌شود. این شاخص نشان می‌دهد که تجهیزات چقدر خوب تولید کرده‌اند، در مقایسه با مقداری که می‌توانستند تولید کنند.

این شاخص برگرفته از روش تولید ناب است و در بین صنایع برای ارائه دید واضحی از ظرفیت تولید ماشین‌آلات، خط تولید و  همچنین شناسایی گلوگاه‌هایی که نیاز به رفع دارند، مقبولیت گسترده‌ای یافته است.

اما اندازه‌گیری OEE بدون بهینه‌سازی فضای خط بسته‌بندی می‌تواند منجر به اعدادی شود که نادرست یا متفاوت از اعدادی هستند که حداکثر عملکرد تجهیزات را نشان می‌دهند.

توصیه می‌شود قبل از هرگونه بهینه‌سازی، یک اندازه‌گیری اولیه برای مقایسه انجام دهید و سپس برای اطمینان از حداکثر کارایی خط تولید، نکات ذکر شده در این مقاله را دنبال کرده و پس از آن شروع به اندازه‌گیری موثر این شاخص کنید.

روی زکتون حساب کنید

اگر در بهینه‌سازی فضا در صنعت خود مشکل دارید، با کارشناسان فنی زکتون صحبت کنید.

زکتون شرکت پیشرو در توسعه دستگاه‌های بسته‌بندی اتوماتیک است که می‌تواند راهکارهای مفیدی برای صرفه‌جویی در فضا و بهینه‌سازی و خودکارسازی جریان‌های تولید در فرایندهایی مانند بسته‌بندی ارائه دهد.